Κυριακή 29 Αυγούστου 2010

Ο ταλαντούχος κύριος Wix

Στις 10 Ιουλίου εγκαινιάσθηκε το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο της Θάσου.
Ολοκληρώθηκε η επέκτασή του, που είχε ξεκινήσει αρκετά χρόνια πριν.
Στα εγκαίνια παρευρέθη ο υπουργός πολιτισμού Π. Γερουλάνος, τονίζοντας με την παρουσία του τη σπουδαιότητα της λειτουργίας του Μουσείου.
Μεταξύ των σημαντικότερων εκθεμάτων, παρουσιαζόταν και τα εξής:


Η σφίγγα του Wix (570-560 π.χ.)
Το κεφάλι της, που βρέθηκε στις αρχες του 20ου αιώνα, κατέληξε άγνωστο πως, στη συλλογή του καπνεμπόρου Wix και από εκεί στο Μουσείο της Κοπενχάγης.
Μόλις την περασμένη δεκαετία έγινε αντιληπτό ότι κολλούσε ακριβώς με το σώμα του φτερωτού τετράποδου που είχε βρεθεί στην αρχαία Αγορά της Θάσου.
Ετσι στο μουσείο εκτίθεται με αντίγραφο του κεφαλιού.



Το ανάγλυφο με τη θεά (490 π.χ.) και τις δύο νεαρές είχε βρεθεί το 1911 στα ερείπια του ιερού του Απόλλωνα αλλά κατά τη διάρκεια του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου εκλάπη.
Πέρασε από την ιδιωτική συλλογή του Α.Wix στην Ευρώπη και τελικά αγοράστηκε από το Μουσείο Γκετύ.
Επαναπατρίστηκε το 2006.


Ποιός ήταν τελικά ο Adolf Wix de Zsolnay; Ούγγρος Βαρώνος, Εβραϊκής καταγωγής και Διευθυντής της εταιρείας Herzog, που στην Καβάλα ήταν γνωστή ως Αυστροουγγρική. Μέχρι τις 26-1-1906 (;) διετέλεσε και πρόξενος επι τιμή της Αυτοκρατορίας (Αυστροουγγαρία) στην Καβάλα, αντικαθιστώντας τον chevalier Mich. Sponty.
Το όνομά του μάς είναι γνωστό απ΄το ψευτογοτθικού ρυθμού κτίριο δίπλα στο Δημαρχείο (κτίσθηκε το 1899), από τις στέρνες Wix που υπήρχαν στα Ποταμούδια και από τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας του δίπλα στο '' Παλιό Ωδείο ''. Φαίνεται ότι στην Καβάλα δεν ασχολιόταν μόνο με τα καπνά. Θεωρείται ότι είχε στην κατοχή του μία εξαιρετική συλλογή αρχαίων ευρημάτων.
Η κεφαλή (της σφίγγας) του Wix είχε φύγει από την Καβάλα γύρω στα 1904, εκτέθηκε αρχικά στη Βιέννη από τον ''κάτοχό'' της και μετα κατέληξε στο Μουσείο της Ny Carlsberg Glyptothek της Κοπενχάγης (με χορηγό τη γνωστή μπύρα). Προμηθευτής του Βαρώνου ήταν ο Γεώργιος Χριστίδης από την Παναγιά της Θάσου, με το όνομα του οποίου στο Λούβρο υπάρχει Θασίτικος Κούρος.
Ανάμεσα στα 1933-1936 η Αυστροουγγρική ήταν απροσπέλαστη. Τότε εψηφίσθη νόμος για την υποβολή δήλωσης όσων έχουν στην κατοχή τους Αρχαία, οπότε έγινε κάποια συνάντηση σε μιά οικοδομή γωνία Κομνηνών και 7ης Μεραρχίας. Τα Αρχαία που υποδείχθησαν ήταν ασήμαντα. Το πιό αξιόλογο εύρημα της τέως συλλογής Wix, παρουσιάσθηκε όταν κατεδαφίσθηκε ο τοίχος-φρούριο που περιέκλειε το σημερινο Δημαρχείο, δίπλα στο κτίριο Wix. Σε μιά γωνιά του τοίχου, κάτω από μία συκιά κείτονταν ένα μεγάλο κομμάτι αναγλύφου που κατέληξε τελικά στο Μουσείο Καβάλας. Ποιός ξέρει τι περιελάμβανε εκείνη η διάσημη συλλογή και πόσα σημαντικά κομμάτια βρίσκονται σήμερα σε χέρια ιδιωτών ή ξένων Μουσείων.
(Στην τελευταία φωτογραφία, στο κέντρο με το ανοικτόχρωμο κουστούμι ο A. Wix. Οι άνδρες φορούν μαρτυρίκια και οι ένστολοι είναι μέλη μιάς μπάντας.)
blog comments powered by Disqus