Για όλους εμάς οι γιορτές, εκτός από τα δώρα, φέρνουν μαζί και τους φίλους που έφυγαν για έξω, σιγά σιγά όλο και περισσότεροι. Στην αρχή για σπουδές, αργότερα για δουλειές. Και συναντιόμαστε ξανά σε μια βιαστική ανασκόπηση των ημερών που μεσολάβησαν από τις προηγούμενες γιορτές, ανταλλάσσουμε νέα, όλη την εμπειρία της ζωής εν τη απουσία του άλλου. Και κάθε συνάντηση είναι ανάμνηση, ακόμα και αν τίποτα από τα παρελθόντα δεν ειπωθεί, ακόμα και αν δεν ξεφυλλιστεί ούτε μια από τις σελίδες των περασμένων. Ανάμνηση των χρόνων πριν από την κρίση, ανάμνηση μιας άλλης ηλικίας και μιας άλλης προοπτικής, σύντομες αποστάσεις που τώρα μοιάζουνε όλο και πιο μακρινές.
Είμαστε η γενιά η μεγαλωμένη στους γκισέδες των αεροδρομίων, στις ξενόγλωσσες ηλεκτρονικές αιτήσεις, στις πτήσεις χαμηλού κόστους και στον ομφάλιο λώρο του Skype που εκμηδενίζει κάθε απόσταση. Αθήνα - Λονδίνο, Λονδίνο - Βερολίνο, σήμερα - χθες. Σχέσεις από απόσταση, φιλίες από απόσταση, διαδικτυακές ανταλλαγές, αναμονή μπροστά στα ημερολόγια. Το πέρα των φίλων έγινε κομμάτι του δικού μας εδώ, ενώ μοιραζόμαστε πιξελιασμένες εικόνες και ένα συναίσθημα στοιβαγμένο στη βιασύνη των greeklish.
Το μόνο προϊόν που εξάγει η Ελλάδα αυτή τη στιγμή είναι μέλλον. Το δικό της μέλλον που σκορπά απλόχερα στις αγορές της Ευρώπης. Στελεχώνοντας εταιρείες, πληρώνοντας δίδακτρα, περπατώντας σε ξένους δρόμους. Μεγαλώσαμε με ιστορίες των παλιών για δουλειές στην γερμανία, την αυστραλία, το βέλγιο, τις πολιτείες και την νότιο αφρική (ο προορισμός πάντα με μικρό για όσους επέστρεψαν). Συντάσσουμε ήδη τις δικές μας ιστορίες από το Λονδίνο, το Βερολίνο την Ολλανδία και τη Δανία. Κι όμως οι νέοι μετανάστες δεν είναι χειρώνακτες. Μορφωμένοι, αρκετά συχνά πλήρως καταρτισμένοι με δύο και τρία πτυχία, εξοικειωμένοι με τις τεχνολογίες, τις νέες τάσεις, το διαδίκτυο, τις γλώσσες, τα ταξίδια και ταυτόχρονα αποκλεισμένοι, φιμωμένοι και απελπισμένοι. Γιατροί, πολιτικοί μηχανικοί, προγραμματιστές. Η χώρα δεν ακυρώνει απλά το παρόν της αδειάζει και από μέλλον, αφού όλα τα στοιχεία που θα μπορούσαν να το συνθέσουν, έχουν φύγει πια μακριά.
Η μετανάστευση γίνεται θέμα δημοσκοπήσεων, μετρήσεων και αριθμών (αλήθεια ποια κλίμακα μετρά τη νοσταλγία;), θέμα συζήτησης, ανάλυσης και λογοτεχνίας Και οι φίλοι θα επιστρέψουν για να μετρηθούν και να συζητήσουν, να τους πεις και να σου πουν. Σε δρόμους που άλλαξαν, στα σπίτια των γονιών, στα στέκια που μετανάστευσαν μαζί τους (πώς να πάμε εκεί τώρα;). Και πάντα, ξανά και ξανά η ίδια ερώτηση: -Εσύ δεν σκέφτεσαι να φύγεις; -Δες τα πρωτοσέλιδα της βδομάδας, ποιος δεν το σκέφτεσαι. Και ύστερα πρόχειρα σχέδια, σπουδές και ένα δωμάτιο με φίλους, στο Εδιμβούργο, στο Άμστερνταμ ή στο Μόναχο, νέες εμπειρίες γνωριμίες, κουβέντες και μετά ίσως κάποια δουλειά (εκεί βρίσκεις πιο εύκολα), μια μονιμότερη διαμονή, να στήσεις ξανά τη ζωή σου… Και ύστερα: Δεν γαμιέται, εγώ θα μείνω εδώ. Έστω και έτσι.
Θοδωρής Ρακόπουλος
από τη συλλογή «Ορυκτό Δάσος»
εκδ. Νεφέλη 2013
Μου το στειλε κάποιος από αυτούς που έφυγαν. Η υπογράμμιση όπως και φωτογραφίες είναι δικές μου.
Έχουμε τη τύχη να ζούμε στην πόλη μας μαζί με τους φίλους μας εδώ και πολλά χρόνια. Κι ο ένας που έφυγε για το εξωτερικό, πάντα θα μας λείπει...
