Λίγο πριν τα Χριστούγεννα στο Αρχαιολογικό Μουσείο φιλοξενήθηκε μία
φωτογραφική έκθεση με θέμα: '' 100 χρόνια Γαλλικές ανασκαφές στη Θάσο,
1911-2011''. Πέρα από το ενδιαφέρον του θέματος, να υπενθυμίσω ότι εδώ
και αρκετά χρόνια συνεργάζεται με την ανασκαφή -εκ μέρους του Πανεπιστημίου Αθηνών- ο
Πλάτωνας Πετρίδης, αδελφός φίλου μας, οπότε και ήθελα να δω και τη δουλειά του.
Πολύ αξιόλογη και ενδιαφέρουσα η έκθεση, που κατέγραφε με ξεχωριστές
φωτογραφίες και διαγράμματα μιά μοναδική δουλειά, άγνωστη στους
πολλούς.
Το Μουσείο βέβαια ήταν άδειο, και απ ότι έμαθα από τους αρμόδιους, ελάχιστα σχολεία την
επισκέφτηκαν. Πρόσφατα, διάβασα στο Βήμα (27 Μαίου), ότι θα κυκλοφορήσει
ένα λεύκωμα γεμάτο αρχειακό υλικό, συγκεντρωμένο από πολλές γενιές
επιστημόνων με θέμα τις ανασκαφές της Γαλλικής σχολής. Το αναζήτησα την
προηγούμενη βδομάδα στο βιβλιοπωλείο, αλλά δεν είχε ακόμη φτάσει.
Παραθέτω
λοιπόν κάποιες από τις πληροφορίες που διάβασα στό άρθρο του
Βήματος. Οι έρευνες της Γαλλικής Σχολής ξεκίνησαν στην πραγματικότητα το
1856, όχι όμως συστηματικά. Μέχρι τότε τα διάφορα ευρήματα εμπλούτιζαν
τις ιδιωτικές συλλογές του Αιγύπτιου κυβερνήτη της Θάσου Tousson Bey, ή
του δικού μας αντιπροξένου της Γαλλίας ''συλλέκτη'' Μ. Βουλγαρίδη ( για
τον οποίο σε μελλοντική ανάρτηση θα αναφερθούμε).
Επίσημη
άδεια ανασκαφής δόθηκε τον Απρίλιο του 1911 με ένα φιρμάνι τουρκικό,
όταν η Θάσος επανήλθε υπό Οθωμανική διοίκηση (ήταν υπό Αιγυπτιακή
κηδεμονία). Βέβαια έπρεπε να γίνουν διαπραγματεύσεις με τον Αιγύπτιο
χεδίβη, τα μοναστήρια του Άθω (βακούφια) αλλά και τους ιδιοκτήτες. Στο
επετειακό λεύκωμα με τις σπάνιες φωτογραφίες του από τα εκπληκτικά
ευρήματα, οι συγγραφείς Α. et D. Mullier συνθέτουν κομμάτι-κομμάτι την
ιστορία των ανασκαφών της Γαλλικής σχολής που συμπτίπτει με τα 100 χρόνια από την
ενσωμάτωση του νησιού στην Ελληνική επικράτεια
'' Με τέσσερα
καπέλλα ( το φελλένιο, το ψάθινο, το πάνινο και την τραγιάσκα) και ένα
ρεβόλβερ'' φτάνει στις αρχές του 1920 ο νεαρός Γάλλος αρχαιολόγος G. Daux στο
νησί, ως μέλος της Σχολής, όπως καταγράφει στο τετράδιό του. Οι συνθήκες
δύσκολες ή παράξενες όπως και η διατροφή του: ''τόνος, πατέ, σκουμπρί,
σαρδέλλες και ρέγγες'', έχοντας να αντιμετωπίσουν ''πέρα από την δυσκολία
των ανασκαφών και την απληστία των κατοίκων''. Κορυφαίο γεγονός η
αποτοίχιση ενός αρχαϊκού κολοσσικού αγάλματος ( 3.50 μ. ύψος) που
κατέβασαν με κόπο από την Ακρόπολη μέσα σε βοϊδάμαξα.
Σήμερα
οι αρχαιολόγοι γνωρίζουν ότι η Θάσος ήταν μία Παριανή αποικία του 670
π.χ., είχε ένα από τα σπουδαιότερα νομισματοκοπεία του Ελληνικού κόσμου,
πλούσιο εμπόριο, καλό κρασί και ήταν κοντά στα χρυσοφόρα κοιτάσματα του
Παγγαίου.
Οι Φωτογραφίες είναι από την έκθεση στο Αρχαιολογικό Μουσείο. (από πάνω προς τα κάτω):
1. Έναρξη των ανασκαφών στην πύλη του Σιληνού. (1911)
2. Η φωτογραφική έκθεση στο Μουσείο
3. Ο Ελληνικός στρατός στο νησί. (1913)
4. Οι βοϊδάμαξες και ο κριοφόρος κούρος. (1920-1923)
5. Η πύλη του Σιληνού. (1913)
6. Η συνοικία του Ερμή. (1930-1931)
