Τετάρτη 26 Ιουνίου 2024

Ένας ερασιτέχνης φωτορεπόρτερ...

 Ο Δημοσθένης Κυρμιζάκις γεννήθηκε στα Χανιά τον Ιανουάριο του 1892, γιος καλλιεργημένου και εύπορου εμπόρου υφασμάτων. Σπούδασε τοπογράφος στην Αθήνα και στο Μόναχο, έμαθε ιταλικά, γερμανικά και γαλλικά, αλλά η μεγάλη του αγάπη ήταν η φωτογραφία. Ουδείς γνωρίζει πώς προέκυψε αυτή η πετριά με τη φωτογραφία στον νέο ακόμη Δημοσθένη.  Το 1916 τον βρίσκουμε έφεδρο στη Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού. Τρία χρόνια μετά, θα βρεθεί στη Σμύρνη. Οι πρώτες φωτογραφίες του Κυρμιζάκι χρονολογούνται στον Απρίλιο του 1919 οπότε ως έφεδρος επιβιβάζεται στο πλοίο «Θεμιστοκλής», από τις Ελευθερές Καβάλας, για το μεγάλο ταξίδι στη Μικρά Ασία. Ο Κυρμιζάκις ήταν παρών όταν στις 2 Μαΐου το πλοίο καταφτάνει στην προκυμαία της Σμύρνης και όλο αυτό το διάστημα κρατάει ημερολόγιο. Και, βέβαια, φωτογραφίζει συνεχώς. Η φωτογραφική του ματιά  στο μαγικό κόσμο της Ανατολίας  αποφορτίζει σημαντικά τη διάχυτη εθνοκεντρική ένταση εκείνων των ημερών και αποδεσμεύει τη ματιά από την επική έξαρση πολλών άλλων φωτογράφων. Τοποθετεί τα ιστορικά δρώμενα μέσα σ’ ένα ταξίδι που παρότι καθορίζεται από τραγικά γεγονότα είναι γεμάτο ποίηση, ενθουσιασμό κι ελπίδα. Το συνολικό υλικό για την Μικρασιατική εκστρατεία που θα  αφήσει  πίσω του είναι καταχωρισμένο σε έξι άλμπουμ και είναι χωρισμένο σε ενότητες, κεφάλαια που ακολουθούν με χρονολογική σειρά τα γεγονότα όπως τα έζησε ο ερασιτέχνης φωτογράφος. 
Μετά την επιστροφή από τη Μικρασία, εγκαταστάθηκε με τη μονάδα του στη Θεσσαλονίκη και στην Κομοτηνή, όπου έγινε λοχαγός το 1923. 
Το 1925 βρίσκεται στην Καβάλα, απ΄όπου σε περίοδο άδειας μεταβαίνει στο Άγιο Όρος και δημιουργεί ένα ακόμη φωτογραφικό οδοιπορικό. Δεν υπάρχουν πληροφορίες γι΄ αυτόν κατά την περίοδο αυτήν. Οι φωτογραφίες του αφορούν αθλητικούς αγώνες και παρελάσεις που ίσως σχετίζονται με το επάγγελμά του ως στρατιωτικού. Τα ενσταντανέ του ήταν εκπληκτικά, καταφέρνοντας να συλλάβει και να αποτυπώσει τους αθλητές πάνω στην κίνηση της υπερπροσπάθειας, γεγονός  πολύ δύσκολο για τα τεχνικά μέσα της εποχής. Ας σημειωθεί πως η εκτύπωση των φωτογραφιών γινόταν από τον ίδιο  κατευθείαν από τα αρνητικά, εξ επαφής, σε διαστάσεις 5,5 x 7,5 cm. Ο ίδιος κολλούσε με σχολαστική επιμέλεια και φροντίδα τις φωτογραφίες, συμπληρώνοντας τις απαραίτητες λεζάντεςΤο 1937 έκανε αίτηση για αποστράτευση και τελικά επέστρεψε στην πατρίδα του για να βρει όμως τον θάνατο την 1η Νοεμβρίου του 1940, θύμα της πρώτης ιταλικής αεροπορικής επιδρομής στα Χανιά. Ήταν 48 ετών.
Κείμενο: Καθημερινή & Χανιώτικα Νέα
Φωτογραφίες1. Τοπικοί αγώνες , Άλμα επί κοντώ, 1926 (Στο Γυμναστήριο, στην αυλή του Δημοτικού σχολείου του Αγ. Ιωάννου).
2Εθνική Εορτή, 1926 (οδός Βενιζέλου).

Δευτέρα 24 Ιουνίου 2024

... μετά το θερινό ηλιοστάσιο

Ο μεγαλύτερος ήλιος από τη μια μεριά
κι από την άλλη το νέο φεγγάρι...
Ανάμεσά τους χάσμα της αστερωμένης νύχτας...
Γιώργος Σεφέρης

Παρασκευή 21 Ιουνίου 2024

ένας φίλος ήρθε απόψε...

Με τον Κώστα Δ. ήμασταν συμμαθητές στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο. Πάντα χαμογελαστός, πρόθυμος να βοηθήσει, ευγενικός, χαμηλών τόνων και συνεσταλμένος. Ευφυής και με ιδιαίτερα καθαρή ματιά στο μάθημα της  Γεωμετρίας. Συνυπήρξαμε στο Α΄ έτος του Μαθηματικού Θεσσαλονίκης, όμως δεν τον τράβηξε η απόμακρη ομορφιά των Μαθηματικών και συνέχισε τις σπουδές του σε Πολυτεχνείο στη Γερμανία όπου ζούσαν οι γονείς του.
Έκτοτε χαθήκαμε και στα χρόνια που πέρασαν συναντηθήκαμε  μόνο στα δύο reunion που κάναμε. Όμως οι φιλίες δεν καταβάλλονται ούτε από το χρόνο, ούτε από την απόσταση. Διερχόμενος από την Καβάλα με τα δύο του παιδιά, μας ενημέρωσε και καταφέραμε να συναντηθούμε με μερικούς ακόμη από τους συμμαθητές μας. Εξαιρετική η μάζωξη, με πολλά γέλια και κουβέντες, στην παραλία με φόντο το κάστρο και το φεγγάρι που ανέτειλε. 

Πέμπτη 20 Ιουνίου 2024

Δευτέρα 10 Ιουνίου 2024

Ιούνης

άνθεξε ποτέ κανένας στα δειλινά που δεν πεθαίνουνε, 
και στις ευωδίες που δε χάνουνται αλλά γίνουνται σκιές μας, 
και στις πέντε μας αισθήσεις όταν λαχανιάζουνε και κράζουν
την καρδιά μας;
 ποτέ κανένας στα δειλινά που δεν πεθαίνουνε, και στις ευωδίες που δε χάνουνται αλλά γίνονται σκιές μας, και στις πέντε μας αισθήσεις όταν λαχανιάζουνε και κράζουν την καρδιά μας; [Πηγή: www.doctv.gr] ποτέ κανένας στα δειλινά που δεν πεθαίνουνε, και στις ευωδίες που δε χάνουνται αλλά γίνονται σκιές μας, και στις πέντε μας αισθήσεις όταν λαχανιάζουνε και κράζουν την καρδιά μα [Πηγή: www.doctv.gr] ποτέ κανένας στα δειλινά που δεν πεθαίνουνε, και στις ευωδίες που δε χάνουνται αλλά γίνονται σκιές μας, και στις πέντε μας αισθήσεις όταν λαχανιάζουνε και κράζουν την καρδιά μα [Πηγή: www.doctv.gr] ποτέ κανένας στα δειλινά που δεν πεθαίνουνε, και στις ευωδίες που δε χάνουνται αλλά γίνονται σκιές μας, και στις πέντε μας αισθήσεις όταν λαχανιάζουνε και κράζουν την καρδιά μας; [Πηγή: www.doctv.gr] ποτέ κανένας στα δειλινά που δεν πεθαίνουνε, και στις ευωδίες που δε χάνουνται αλλά γίνονται σκιές μας, και στις πέντε μας αισθήσεις όταν λαχανιάζουνε και κράζουν την καρδιά μας; [Πηγή: www.doctv.gr] ποτέ κανένας στα δειλινά που δεν πεθαίνουνε, και στις ευωδίες που δε χάνουνται αλλά γίνονται σκιές μας, και στις πέντε μας αισθήσεις όταν λαχανιάζουνε και κράζουν την καρδιά μας; [Πηγή: www.doctv.gr]

Σάββατο 8 Ιουνίου 2024

Όταν κοιτάς από ψηλά...

Στις 17 & 23 Φεβρουαρίου και στις 3 Μαρτίου του 1916 ένα διπλάνο εθεάθη να κάνει κύκλους πάνω από την πόλη. Επρόκειτο για ένα κατασκοπευτικό γερμανικό αεροπλάνο που φωτογράφιζε το λιμάνι της πόλης αλλά και άλλες περιοχές στρατιωτικού ενδιαφέροντος. Μας είναι άγνωστο αν οι κάτοικοι ανησύχησαν γι΄ αυτό. Το αεροπλάνο προερχόταν από την Γερμανική Μοίρα που έδρευε στην Κομοτηνή, η οποία μαζί με την υπόλοιπη δυτική Θράκη είχε παραχωρηθεί στη Βουλγαρία. Οι αεροφωτογραφίες αυτές, μαζί με άλλες της Δράμας και οχυρών της περιοχής,  αποτυπώθηκαν σε γυάλινες πλάκες και ήταν εξαιρετικά ευκρινείς.
Λίγους μήνες μετά, τον Αύγουστο, η Καβάλα και η υπόλοιπη Αν. Μακεδονία θα παραδοθούν αμαχητί, με τη συναίνεση της φιλοβασιλικής κυβέρνησης των Αθηνών, στους Γερμανούς και τους Βούλγαρους συμμάχους τους. Θα ακολουθήσει μια από τις πλέον οδυνηρές  κατοχές που γνώρισε η πόλη. Στα δυο χρόνια της Βουλγαρικής αυτής κατοχής (Αύγουστος 1916-Σεπτέμβριος 1918) η Καβάλα θα μετρήσει 14.000 θανάτους, κυρίως από πείνα.
( Φωτογραφίες: Κρατικά Αρχεία Βαυαρίας).

Τετάρτη 5 Ιουνίου 2024

Τα μαθηματικά στη λογοτεχνία (ΙΙ)

...Τα μαθηματικά είναι μόχθος. Μακάρι να ήταν και κάτι ρομαντικό... Είναι δύσκολο ν΄αντέξεις. Παίρνεις μια απόφαση και βρίσκεις δύο ακόμη αποφάσεις να σε περιμένουν, και μετά τέσσερις και μετά οκτώ. Και πρέπει να αναγκάσεις τον εαυτό σου να σταματήσει και να γυρίσει πίσω. Ν΄αρχίσει απ΄την αρχή. Δεν αναζητάς την ομορφιά, αναζητάς την απλότητα. Η ομορφιά έρχεται αργότερα...
Το θεμελιώδες ερώτημα δεν είναι πώς κάνεις εσύ μαθηματικά, αλλά πώς τα κάνει το ασυνείδητό σου. Πώς γίνεται κι εκείνο είναι ευαπόδεικτα καλύτερο στα μαθηματικά από σένα; Δουλεύεις πάνω σε ένα πρόβλημα και μετά το αφήνεις για λίγο στην άκρη. Εκείνο όμως δε σταματά. Εμφανίζεται ξανά στο μεσημεριανό. Ή την ώρα που κάνεις ντους. Σου λέει: Ρίξε μια ματιά εδώ. Τι λες; Και μετά αναρωτιέσαι γιατί έχει κρυώσει το νερό στο ντους. Ή η σούπα...
Από το μυθιστόρημα STELLA MARIS του Cormac McCarthy.  
Φωτογραφία: Συνοπτική λύση του Δ θέματος των Μαθηματικών των φετινών Πανελλήνιων εξετάσεων, στα οποία βέβαια ούτε απλότητα υπήρχε, ούτε ομορφιά...